مصاحبه با محمد کاکاوند

سلامی به گرمی دلهای پرمهرتون

مصاحبه ای با یکی از قاریان برتر ایران تدارک دیده ایم  که امیدواریم مورد پسند شما واقع شود.

چشمه تلاوت:خواشمندیم ابتدا کمی خودتان را معرفی کنید

بسم الله الرحمن الرحیم

بنده محمد کاکاوند، متولد ۱۳۶۵ در شهر تهران و در یک خانواده قرآنی و دانش آموخته در رشته فقه و مبانی حقوق می باشم. پدرم از قاریان و مدرسین قرآن کریم و مادرم نیز حافظ کل قرآن کریم می باشد. با عنایت خداوند متعال از آوان کودکی در فضای قرآنی قرار داشتم و صدای قرآن دائماً در محیط منزل شنیده میشد. همچنین بنده در ابتدای کودکی در محضر مادربزرگ خود بودم و ایشان نیز به علت برگزار شدن جلسات متعدد قرآن در منزلشان موجبات انس بنده با قرآن کریم را فراهم نموده بودند.

چشمه تلاوت:اول از همه میخواهیم بدانیم چرا قاری قرآن شدید؟ شما صدای زیبایی دارید چرا استعداد صوتیتان را در مسیر دیگر به کار نگرفتید؟

به عقیده بنده، قاری قرآن شدن نیازمند دو جیز است: یکی سعادت و توفیق الهی و دوم، استعداد ذاتی. بنده از اینکه به برکت قرآن به چیزی رسیده ام همه از لطف و عنایت خداوند است. اما همانطور که در ابتدا خدمتتان عرض کردم، بنده از ابتدای کودکی در فضای قرآنی قرار داشتم و بخصوص شنیدن صدای حفظ قرآن مادرم به شدت برای بنده تأثیرگذار بود. مادرم ساعت ها مشغول به حفظ و دوره آیات قرآن کریم بود و به علت پخش صدای تلاوت قاریان مختلف در منزل، ذائقه موسیقایی و شنیداری بنده نیز به سمت قرآن کشیده شد. از طرفی تلاوت قرآن پدرم در منزل و تشویق بنده از طرف ایشان برای قرآن خواندن باعث شد که گرایش زیادی به قرائت قرآن پیدا کنم. همچنین تشویق های متعدد معلمان دوران دبستان و بخصوص پایه پنجم ابتدایی موجب شد که بنده علاقه زیادی به تلاوت قرآن کریم پیدا نمایم. لذا معتقدم قاری شدن بنده امری کاملاً طبیعی است و اگر قاری قرآن نمیشدم جای تعجب بود. اما اینکه شما فرمودید بنده صدای زیبایی دارم، این نظر لطف و محبت شماست. ان شاءالله که اینطور باشد. به نظر بنده اگر کسی صدای خوبی داشته باشد، حق آن است که با آن صدا، اثری ماندگار برای شنونده خلق کند و آن صدا در نهایت موجب هدایت و ترقی اخلاقی و تربیتی وی شود. به نظر بنده هیچ هنری مانند تلاوت قرآن نمی تواند حق صدا را بجا آورد. زیرا این معنویت خود قرآن است که موجب ماندگاری آن صدا و اثرگذاری دائمی آن خواهد شد. بنده در مورد صدای خودم نیز معتقدم که اگر آن را در جای دیگری خرج کنم در واقع به قرآن جفا کرده ام و هیچ خوانندگی ای را بالاتر از تلاوت قرآن نمی دانم.

چشمه تلاوت:از چند سالگی شروع به تلاوت قرآن کریم کردید؟

بنده پیش از رفتن به مدرسه تلاوت قرآن می کردم. البته نه از روی شناخت قواعد و تجوید و … بلکه هر آن چیزی که از نوارها شنیده بودم را حفظ کرده بودم و دقیقاً مثل آن می خواندم. مادر بنده علاقه زیادی به صدای استاد شعیشع و پدرم علاثه زیادی به صدای استاد منشاوی و غلوش داشتند و دائماً صدای ایشان را در منزل پخش می کردند. بنده نیز چون زیاد شنیده بودم، نوار تلاوت ایشان را کاملاً حفظ بودم و همچنین صدای سایر اساتید. فکر می کنم تقریباً از سن ۱۲ سالگی تا آخر ۱۳ سالگی حدود ۴۵ تلاوت از استاد منشاوی را به صورت کامل و دقیق تقلید کردم و در جلسات پدرم و سایر اساتید تحویل دادم و از سن ۱۵ سالگی و با راهنمایی های استاد عزیزم جناب استاد حنیفی وارد دنیای فنی تلاوت قرآن شده و شاگردی ایشان را می کنم.

 

چشمه تلاوت:به نظر شما مقدمات یک قرائت خوب چیست؟

پاسخ به این سؤال برای دو گروه مطرح است. یک، گروهی که دوره تقلید را گذارنده اند و دو، گروهی که قاری محسوب می شوند و قصد ارائه یک تلاوت خوب را دارند. در هر دو گروه موارد مشترکی وجود دارد که عرض خواهم کرد. افرادی که دوره تقلید را گذرانده اند باید در دوره تقلید موفق بوده باشند و تسلط کامل بر سبکی که تقلید نموده اند داشته باشند و بر اساس اصل تطبیق در تقلید، به توانایی مطابقت دادن ردیف لحنی بر مواضع مختلف را داشته باشند و همچنین بتوانند بر اساس توانمندی های صوتی و لحنی کسب شده، تلاوت نمایند. همچنین مقلدین باید به مرحله تکمیل رسیده باشند تا بتوانند بواسطه اندوخته های لحنی خود به راحتی تلاوت نمایند. اما برای ارائه یک تلاوت خوب و استاندارد باید مؤلفات مختلف و متعددی کسب شده باشد. قاری باید از دوره تخصیص به دوره تطبیق و در نهایت تکمیل رسیده باشد. همچنین ابتدا باید با روش قرائت قرآن آشنا باشد که این آشنایی در دوره تقلید میسر می گردد. در دوره تقلید باید هرآن چیزی که موجب ارتقاء سطح تلاوت می شود را آموخت. عواملی همچون آشنایی با تجوید، آشنایی و تثبیت ردیف لحنی و بکارگیری آن ردیف در تلاوت و عدم تغییر مداوم در روش تلاوت، کسب مهارت های لحنی از جمله نفس خوب و استاندارد، انعطاف مناسب صدا و توانایی استفاده از انواع تحریرها، آشنایی با نغمات به عنوان ابزار تنغیم در تلاوت، مهارت های صوتی از جمله ارتفاع، صدای مناسب و موسیقایی و … همگی در این مسئله دخیل هستند. همچنین توجه به چیدمان صحیح لحنی مبتنی بر توانمندی های صوتی خود، داشتن فکر و طرح لحنی در تلاوت، توجه به ذائقه موسیقایی مستمعین و … از مسائل بسیار مهم در ارائه یک تلاوت مقبولانه می باشد.

چشمه تلاوت:به کدام یک از قاریان مصری علاقه بیشتری دارید؟

ما هر چیزی که در تلاوت آموخته ایم همه از قاریان مصری بوده و خواهد بود. قاریان مصری چه آنهایی که جزء ستارگان تلاوت محسوب شده و چه آنهایی که یک قاری معمولی در مصر محسوب می شوند همگی دارای هنرمندی و توانمندی خاصی هستند که همگی اینها برای ما درس و نکته است و کسی که بخواهد بیاموزد، کوچکترین نکات و ریزترین مطالب را در هر تلاوتی که بخواهد جستجو کرده و از آن استفاده خواهد نمود. بنده مخالف تعصب در تلاوت هستم زیرا تعصب سد بزرگی برای پیشرفت و ارتقاء می باشد. تعداد قاریانی که بنده به آنها علاقمند هستم زیاد است زیرا از هر قاری در بخش خاصی استفاده کرده و می آموخته ام. قاریانی همچون اساتید مصطفی اسماعیل، محمدصدیق منشاوی، محمود علی البنا، شحات محمد انور، راغب مصطفی غلوش، محمد عبدالعزیز حصان، محمد عمران، شعبان عبدالعزیز صیاد، سید متولی عبدالعال و محمد عبدالوهاب طنطاوی از جمله قاریانی هستند که بنده نهایت استفاده و بهره برداری را از تلاوت ایشان نموده ام. صدای اساتید دیگری مانند استاد عبدالباسط محمد عبدالصمد، ابوالعینین شعیشع، عبدالفتاح شعشاعی نیز دارای جذابیت های خاص خود هستند که باید در جای خود در مورد ایشان صحبت نمود.

چشمه تلاوت:شما مهمترین علت موفقیت خودتان را در چه عاملی می بینید؟

بنده حداقل در خصوص خودم موفقیت در امر تلاوت قرآن را در چند چیز می دانم. اول عنایت و لطف خداوند، قرار داشتن در فضای قرآنی، تشویق صحیح از جانب والدین و استادم، هدف و برنامه ریزی، تمرین و ممارست، تحقیق و مطالعه، علاقه و عشق قلبی به تلاوت قرآن

چشمه تلاوت:انس با قرآن مجید چه اثری در زندگی شخصی شما داشته است؟

فقط می توانم این را بگویم که هرآنچیزی که بنده در زندگی، کار و فعالیت و صحنه های اجتماعی دارم همگی از قرآن است و بس. تا جایی که توفیق داشته ام به مفاهیم قرآن توجه کرده ام و تلاش کرده ام که آن را عمل کنم و فکر می کنم توفیقاتی که برای بنده حاصل شده است بخاطر گوش سپردن به دستورات قرآن کریم می باشد.

چشمه تلاوت:با توجه به حضور شما در فضای مجازی، هدف شما از راه اندازی سایت شفا قرآن چه بوده است؟

قطعاٌ ورود به هر عرصه ای نیازمند هدف و غایت است. پایگاه قرآنی شفا با هدف ارائه مباحث تخصصی تلاوت قرآن وارد عرصه فعالیت های قرآنی شده و الحمدلله تأثیرگذار واقع شده است. اما معتقدم باید در عرصه آموزش همچنان تلاش کرد و لازم است با بکارگیری روش های نو در تدریس، سطح آموزش های تخصصی را بهبود بخشید. پایگاه قرآنی شفا در ارائه مباحث تخصصی با دو رویکرد وارد شده است: یک، رویکرد آموزشی و دو، رویکرد یادگیری. این دو مفهوم در روش های تدریس مورد توجه است و دو مفهوم کاملاٌ متفاوت دارد. به نظر حقیر، ضعف عمده فعالیت های آموزشی – قرآنی در فضای مجازی دارای ضعف های عمده و اصولی است و متأسفانه به آن نیز توجه نمی شود. بنده در تلاش هستم که در پایگاه قرآنی شفا، دو رویکرد آموزش و یادگیری را بهبود بخشیده و در حد توان این فضا را برای علاقمندان به حوزه تلاوت قرآن فراهم نمایم. همچنین رعایت اصول انگیزه سازی در تعلیم و تربیت و … نیز از اهداف بسیار مهم بنده در اداره سایت می باشد که الحمدلله به درصدی از آن چیزی که انتظار می رفته است دست یافته ام اما تا نقطه مطلوبیت بسیار فاصله است.

چشمه تلاوت:در روز چه میزان وقت خود را صرف فضای مجازی و سایتتان میکنید؟

این میزان بستگی به فراغت زمانی و ضرورت کار دارد. به طور متوسط روزانه حدود یک ساعت صرف رسیدگی به امورات سایت و پاسخ به بازدیدکنندگان می شود. گاهاً بیشتر از زمان مذکور صرف فضای مجازی میکنم که این زمان بیشتر به تحقیقات و مطالعه بنده اختصاص دارد.

چشمه تلاوت:سایت را به تنهایی اداره میکنید و یا همکار هم دارید؟

در حال حاضر بیشتر بخش های سایت را به تنهایی اداره می کنم.

چشمه تلاوت:دوست داشتید جاهای خالی را با چه کلماتی پر میکردید؟

-قرآن …. (راه و رسم بندگی کردن و تربیت شدن و ان شاءالله تالی آن بودن)

-استاد حنیفی ….. (عشقم، بزرگم، تاج سرم)

-جوان ایرانی ….. (قشر جوان ایرانی امروز نوگرای متمدن است ولی بهتر است میزانش را قرآن قرار دهد)

-پدر و مادر …… (همه چیزم)

-خدایا …….. (ما را عامل به قرآن کن)

-ای کاش میشد …… (اهل قرآن شویم)

-برای موفقیت نباید …… (مأیوس شد باید هدف داشت و تلاش کرد)

-نماز را ……. (اقامه کنیم تا همه مشکلاتمان رفع شود)

چشمه تلاوت:بهترین ورزش (موردعلاقه ترین ورزش) ؟ خودتان هم انجام میدین ؟

به نظر بنده بهترین ورزش شنا است. بنده به شنا و فوتبال علاقه دارم ولی به دلیل اینکه بیشتر در محیط فوتبالی قرار می گیرم فوتبال را بیشتر از شنا انجام می دهم.

چشمه تلاوت:بهترین بازیگر سینما و تلویزیون از نظر شما؟

من گرایش زیادی به فیلم های ارزشی و بخصوص دفاع مقدس دارم و از بازی اساتیدی همچون جهانبخش سلطانی و جمشید هاشم پور خاطرات و صحنه های تأثیرگذار و زیبایی در ذهن دارم که موجب شده است این دو بزرگوار را بیشتر دوست داشته باشم.

چشمه تلاوت:بهترین سایتی که خیلی به آن سر میزنید؟

من اکثر سایت های قرآنی را نگاه می کنم و از مطالب آموزشی آنها استفاده کرده و اگر ایده نویی داشته باشند از آن حتماً بهره برداری می کنم. به جهت موقعیت و فعالیت شغلی ام، به سایت های زیادی مراجعه می کنم. سایت ایکنا و سایت های خبری را بیشتر نگاه و فعالیت های قرآنی را دائماٌ رصد می کنم.

چشمه تلاوت:شغل اصلی شما چیست؟

در حال حاضر مدیر دارالقرآن الکریم بسیج وزارت نفت هستم

چشمه تلاوت:روال عادی یک روز معمولی شما؟

مشغولیت کاری – گوش دادن تلاوت قرآن از اول صبح – مطالعه و تحقیق – تمرین – حضور در جلسات قرآن و مجامع قرآنی – رسیدگی به امورات سایت و … و همچنین برنامه ریزی آموزشی و فراهم کردن مقدمات مباحث تخصصی جهت ارائه در جلسه هفتگی. بنده روزهای جمعه از ساعت ۳۰/۱۸ الی ۳۰/۲۲ در تهران به آدرس بزرگراه نواب، تقاطع پل امام خمینی، زیر پل، ابتدای خیابان گلکار، حسینیه خامس آل عبا (ع) جلسه قرآنی داشته و میزبان علاقمندان به قران کریم می باشم.

چشمه تلاوت:بهترین خاطره ای که داشتید؟

انتخاب خاطره از عمر ۲۰ ساله قرآنی ام مقداری دشوار است. بهترین خاطره بنده مربوط به ۱۸ سال پیش می باشد که با تشویق و احترام استاد عزیزم جناب استاد حنیفی بواسطه ارائه تلاوت سوره حشر استاد منشاوی مواجه شدم و همان تشویق موجبات و زمینه ایجاد انگیزه مضاعف در بنده جهت فراگیری هنر تلاوت قرآن کریم شد. همچنین خاطرات متعدد که بواسطه تلاوت قرآن در دوره دبیرستان در مدرسه دارم برای من همیشه به یادگار خواهد ماند.

چشمه تلاوت:نظر شما در مورد چشمه تلاوت

خیلی خوب است. ان شاءالله موفق و مؤید باشید. به نظر من برای سایت و فعالیت قرآنی تان، سیاست و هدف مشخصی را تدوین و مشخص کنید و در همان حوزه به صورت تخصصی و بر اساس فرایندهای آموزشی فعالیت نمایید تا مطالبتان اثرگذار، ماندگار باشد و حالت مصرف گرایانه پیدا نکند.

چشمه تلاوت:در پایان اگر کلامی دارید بفرمایید

از اینکه بنده را قابل دانستید و این فرصت را در اختیار اینجانب گذاشتید تشکر و قدردانی می کنم.

با تشکر از جناب محمد کاکاوند بابت شرکت در این مصاحبه ، منتظر مصاحبه های بعدی ما باشید.